Energie besparen met je woning: isoleren en BENOveren

Isolatiemateriaal bestaande uit mineraalwol op een rol

Energie besparen met je woning: je doet het door je huis te isoleren en te BENOveren (‘BEter reNOveren’). Met een geslaagde BENOvatie maak je je woning namelijk zo energiezuinig mogelijk. Maar waar begin je? En wanneer is je woning écht goed geïsoleerd? Met dit stappenplan maak je van je BENOvatie een succes.

In onze vorige blogpost legden we je uit hoe je energie kunt besparen op warm water. Deze keer nemen we je huis zelf onder de loep.

Elke BENOvatie volgt een stappenplan. Je werkt van boven naar onder: eerst de isolatie van je dak, daarna je muren, ramen en deuren, en vervolgens je vloer.

Je dak isoleren

Via het dak van je huis verlies je de meeste warmte – tot 30%! Met een goede isolatie geef je je dak dus als het ware een warme muts.

Waarom is dakisolatie een goed idee?

Je voelt de voordelen van dakisolatie meteen in je wooncomfort en je portemonnee. De isolatie houdt de warmte binnen in de winter en buiten in de zomer. Bovendien draag je met zo’n optimale warmteweerstand bij aan een beter milieu, want je CO2-uitstoot verkleint.

Heeft je huis een hellend dak? Dan kun je isoleren aan de binnen- en buitenkant. Bij een bestaand plat dak is het alleen mogelijk om te isoleren aan de buitenkant. Heb je een zolder die je niet als kamer gebruikt? Isoleer dan je zoldervloer in plaats van je dak zelf. Dat is vaak goedkoper en effectiever.

Welke soorten dakisolatie bestaan er?

Je kunt kiezen uit synthetische of bio-ecologische materialen. Op elk type isolatiemateriaal moet een etiket staan met informatie over het thermische rendement. Zo weet je zeker dat het voldoet aan de Europese richtlijnen.

Enkele mogelijkheden: PUR-platen (polyurethaan), PUR-schuim, cellulosevlokken, minerale wol, XPS-platen, EPS-platen …

Besteed bij je materiaalkeuze zeker voldoende aandacht aan de lambdawaarde (de warmtegeleidbaarheid van een materiaal). Hoe lager de lambdawaarde, hoe beter het materiaal isoleert.

Hoe dik moet mijn dakisolatie zijn?

Plaats, afhankelijk van het materiaal, minstens 10 tot 15 centimeter dakisolatie.

Je muren isoleren

De buitenmuren van je huis zijn de op een na grootste bron van warmteverlies – tot maar liefst 20%. Ook voelen slecht geïsoleerde muren vaak kil aan. Het is dus geen overbodige luxe om ze ook in een warme jas te steken.

Bij de keuze van het type muurisolatie let je best op de aansluiting met ramen en deuren, en op de overgang tussen je buitenmuren en de vloer, je dak of plafond.

Hoe dik moet mijn muurisolatie zijn?

Voor je buitenmuren behaal je de minimale BENOvatienorm met materialen als polyurethaan (12 cm), minerale wol (16 cm) en geëxpandeerd polystyreenschuim (18 cm).

Goed geïsoleerde buitenmuren

Drie mogelijkheden

Er zijn drie mogelijke manieren om je muren te isoleren: via de spouw (tussen je binnen- en buitenmuur), de binnenmuur of de buitenmuur. Isoleren langs de buitenmuur is de beste keuze, maar ook de duurste. Isoleren langs de binnenmuur is het minst efficiënt, maar natuurlijk nog altijd beter dan niets.

  • Spouwmuurisolatie: vul de spouw met isolerende parels of minerale wol, of injecteer hem met isolerend schuim.
  • Binnenmuurisolatie: bevestig de isolatieplaten rechtstreeks op de muur, of gebruik een voorzetwand van hout of metaal, die je opvult met isolatiemateriaal.
  • Buitenmuurisolatie: plaats een extra muur tegen je huidige gevel, met een geïsoleerde spouw ertussen. Of bevestig extra isolatiemateriaal tegen de gevel, en werk af met gevelbekleding.

Uit welke milieuvriendelijke materialen kan ik kiezen?

Polyurethaan is meestal de eerste keuze voor na-isolatie van muren, maar er zijn allerlei milieuvriendelijke alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan geëxpandeerd perliet (uit vulkanisch gesteente) of geëxpandeerde glaskorrels (uit gerecycleerd glas). Of ga voor natuurlijke materialen zoals geëxpandeerde kurkplaten, houtvezel, een houtskelet, strobalen of kalkhennep.

Isolatie zorgt voor een permanente 'mantel' voor je woning, maar alleen als ze goed geplaatst wordt. Zorg er dus voor dat de verschillende platen nauwkeurig aansluiten. Zelfs een klein gaatje kan resulteren in een aanzienlijk warmteverlies! Controleer ook of het materiaal stevig tegen de muur zit, om zo wateroverdracht tussen binnen- en buitenmuur te vermijden.

Als het isolatiemateriaal verkeerd wordt geplaatst, kan dat leiden tot condensatie, warmteverlies en/of koudebruggen – waardoor je energieverbruik weer stijgt.

Je ramen en deuren isoleren

Via je ramen en deuren verlies je tot 15% van de warmte in huis. Bij slecht geïsoleerde ramen en deuren kan dat zelfs oplopen tot 40%! BENOveer dus verder dan je dak en muren, en geef ook je raam- en deurisolatie wat liefde  –  zeker als je ramen ouder zijn dan 10 jaar.

Waarom is raam- en deurisolatie een goed idee?

Goed geïsoleerde ramen en (buiten)deuren beschermen je huis tegen warmte én koude. Tijdens de winter hoef je minder te stoken, en in de zomer houd je je huis gemakkelijker koel. Vaarwel, airconditioning!

Beglazing

Heeft jouw huis ramen met enkel of dubbel glas? Als je ze vervangt door hoogrendementsglas, dan kan je het warmteverlies verminderen met gemiddeld 15%. 

Welke soorten beglazing zijn er?

  • Enkel glas: één glasplaat, dun en nauwelijks isolerend. Doordat vochtige warme lucht afkoelt op het glas, ontstaat er condensatie aan de binnenkant.
  • Dubbel glas: twee glasplaten met lucht ertussen. Isoleert iets beter dan enkel glas.
  • Hoogrendementsglas of superisolerend glas: twee glasplaten met een edelgas (meestal argon) en een metaallaag ertussen. Dit type wordt tegenwoordig het meest gebruikt.
  • Driedubbel glas: drie glasplaten met een edelgas (argon of krypton) ertussen. Je vindt het vooral in energieneutrale huizen.

Raamprofielen

Vergeet ook je raamprofielen niet. Wil je ze behouden, herstellen, verbeteren of vervangen?

Hoe kan ik mijn raamprofielen BENOveren?

  • Houten profielen hergebruiken: maak de profielen luchtdicht met tochtstrips. Qua beglazing heb je drie keuzes: hoogrendementsglas plaatsen in het huidige schrijnwerk, en een voorzetglasblad of voorzetraam plaatsen aan de binnenkant.
  • Aluminium of pvc profielen hergebruiken: is de isolatiewaarde van je aluminium of pvc raamprofielen nog voldoende? Dan kan je ze behouden en de beglazing vervangen door hoogrendementsglas.
  • Je volledige raam vervangen: zijn je ramen in slechte staat of onvoldoende isolerend? Kies dan voor nieuwe raamprofielen uit hout, aluminium, hout met een aluminiumafwerking of pvc. Ze hebben allemaal een eigen look, isolatiewaarde, prijskaartje en onderhoudsniveau.

Deuren

Ook via je buitendeuren verlies je warmte en komt er gemakkelijk koude lucht binnen. Deuren in pvc zijn ideaal om condensatie te vermijden, terwijl aluminium deurprofielen de warmte binnen houden en de koude buiten. Houten deuren zorgen dan weer voor een natuurlijke isolatie en vochtregeling.

Je vloer isoleren

Na je dak, muren, ramen en deuren zijn je vloeren aan de beurt. De temperatuur van een niet-geïsoleerde vloer schommelt rond 10 à 12°C – met een warmteverlies van 10%. Bij een geïsoleerde vloer loopt dat op tot 20°C. Lekker warm dus, en zowel goed voor je wooncomfort als je energiefactuur.

Wil je graag vloerverwarming in je woning? Dan is vloerisolatie essentieel.

Waarom is vloerisolatie een goed idee?

Vloerisolatie verdeelt de warmte over de hele vloer en verbetert het warmtebehoud. Je huis voelt aangenamer aan én je verwarming zal minder hard moeten werken, wat een besparing kan opleveren van € 300 per jaar. Bovendien is het relatief gemakkelijk om een betonnen vloer boven een (kruip)kelder te isoleren. Ook maak je je huis gezonder, want vloerisolatie vermijdt vochtproblemen, condensatie, schimmel en (volgens recent onderzoek) zelfs huisstofmijt!

Vloerisolatie: checklist

Waarmee houd je rekening bij de isolatie van je vloer?  Dankzij de stappen in onze handige checklist verlies je niets uit het oog.

Soorten isolatie

De klassieke bouwmaterialen van onze huizen (baksteen en beton) zijn goede warmtegeleiders. Dat betekent dat ze warmte gemakkelijk doorgeven. Het is dus altijd een goed idee om je huis warm aan te kleden. Daarbij heb je allerlei keuzes qua materialen.

Isolatiematerialen: drie categorieën

  • Synthetische isolatie: kunststoffen op basis van aardolieproducten (verkrijgbaar in schuim- of plaatvorm), zoals geëxpandeerd polystyreen (EPS), polyurethaan (PUR) en polyisocyanuraat (PIR). Ze hebben een hoge isolatiewaarde, maar zijn minder milieuvriendelijk.
  • Minerale isolatie: isolatiematerialen op basis van minerale grondstoffen (uit natuurlijke voorraden en recyclage), zoals glas- en rotswol. Ze hebben goede thermische en geluiddempende eigenschappen.
  • Biologische isolatie: biologische materialen zoals papiervlokken, vlas, hennep, houtwol … Hun productie vraagt relatief weinig energie, en je kunt ze recycleren of composteren – goed voor het milieu, dus! Ze zijn ook goedkoper, maar door hun lagere isolatiewaarde heb je wel een dikkere laag nodig.
Rockwool als isolatiemateriaal

Mijn VerbouwPremie

Sinds 1 oktober 2022 verlopen aanvragen voor energiepremies van Fluvius en renovatiepremies van Wonen Vlaanderen via het digitale platform Mijn VerbouwPremie. Je verbouwproject komt in aanmerking als het focust op zowel woonkwaliteit als energie-efficiëntie (isolatie, energiezuinige verwarming, etc.). De premie houdt o.a. rekening met je inkomen, gezinssituatie en of je al dan niet eigenaar-bewoner bent van de woning.

Opgelet!

Niet alle renovatie- en energiepremies zijn een onderdeel van Mijn VerbouwPremie. Zo kun je de EPC-labelpremie nog gerust aanvragen bij Fluvius, Wonen Vlaanderen of het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA).

Graag nog meer tips om energie te besparen?

Dan is onze brochure ‘Besparen op je energiefactuur’ precies wat je zoekt! Neem ook zeker eens een kijkje op onze pagina ‘Wat is BENOveren?’.

Gerelateerde artikels