Energiedelen met een persoon of een organisatie

Hier delen burgers, ondernemingen en (lokale) overheden met één enkele andere partij. Dat kan een persoon zijn, maar ook een organisatie, een onderneming of een overheid. Eigenlijk gaat het hier om persoon-aan-persoonverkoop, maar wordt er 0 euro aangerekend.

Voor wie is het een oplossing?

Iedereen heeft het recht om energie te delen met één enkele  persoon of organisatie, ongeacht of het een natuurlijke persoon of een rechtspersoon betreft. Dit betekent dat zowel individuen als organisaties, lokale overheden en bedrijven kunnen deelnemen aan energiedelen, zolang dit niet de voornaamste commerciële of professionele activiteit is en zolang het delen plaatsvindt binnen het Vlaamse Gewest.

Enkele voorbeelden illustreren de mogelijkheden:

Particulieren

  • Martine en Frank hebben de mogelijkheid om hun stroomoverschot rechtstreeks te delen met hun dochter Laura, die samenwoont met Yanis en hun dochtertje Lina. Dat delen doen ze door persoon-aan-persoonverkoop, maar dan aan 0 euro. Martine en Frank produceren groene energie met hun zonnepanelen. Tijdens bepaalde periodes produceren ze mogelijk meer energie dan ze zelf nodig hebben. Martine en Frank delen daarom hun stroomoverschot met hun dochter Laura. Dit betekent dat Laura de extra opgewekte energie van de zonnepanelen van haar ouders kan gebruiken om haar huis van elektriciteit te voorzien. Een rekenvoorbeeld van VREG toont het effect op hun energiefacturen.

Lokale besturen

  • Een gemeente installeert zonnepanelen op een loods of ander gemeentelijk gebouw om zelf duurzame energie op te wekken. Omdat de gemeente mogelijk een beperkt eigen verbruik heeft voor de opgewekte elektriciteit, is er overschot aan groene stroom beschikbaar. Om de opgewekte energie nuttig te gebruiken en bij te dragen aan de lokale gemeenschap, besluit de gemeente om het overschot aan groene stroom gratis ter beschikking te stellen aan één kinderdagverblijf. Het kinderdagverblijf profiteert zo van gratis elektriciteit, wat een aanzienlijke financiële besparing kan betekenen voor het kinderdagverblijf, dat normaal gesproken elektriciteit zou moeten kopen.

Wat zijn de voordelen?

Energiedelen biedt diverse voordelen, zowel voor de aanbieder van groene stroom als voor de ontvanger:

Voordelen voor de aanbieder

  • Meer controle over gebruik van eigen groene stroom: door energie te delen, heeft de aanbieder meer zeggenschap over waar en hoe de zelfopgewekte groene stroom wordt gebruikt.
  • Meegenieten van overschot: de aanbieder kan anderen laten profiteren van het overschot aan geproduceerde energie, wat anders wellicht ongebruikt zou blijven.
  • Flexibiliteit voor toekomstige behoeften: het investeren in een dak vol zonnepanelen biedt de mogelijkheid om in te spelen op toekomstige behoeften, zoals elektrische voertuigen of warmtepompen.

Voordelen voor de ontvanger

  • Gebruik van lokale groene stroom zonder eigen zonnepanelen: zelfs zonder eigen zonnepanelen kan de ontvanger profiteren van lokale groene stroom, waardoor de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen afneemt.
  • Minder afhankelijk van fossiele brandstoffen: door gebruik te maken van groene stroom draagt de ontvanger bij aan het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
  • Bescherming tegen stijgende energieprijzen: het gebruik van energiedelen kan de ontvanger beschermen tegen toekomstige stijgingen in energieprijzen.

Waar moet je op letten?

Het proces van energiedelen met een persoon of organisatie brengt bepaalde voorwaarden en regels mee die van toepassing zijn op zowel de aanbieder als de ontvanger:

  • Deelnemers: natuurlijke personen en rechtspersonen (zoals burgers, organisaties, lokale overheden, kmo's tot grote ondernemingen) mogen energie delen, zolang het niet hun belangrijkste commerciële of professionele activiteit is en het delen binnen het Vlaamse Gewest plaatsvindt.
  • Beperkingen aanbieder: een aanbieder mag zijn overschot delen met slechts één andere partij (gezin, organisatie, overheid of onderneming). Als de aanbieder met meerdere partijen wil delen, moet een energiegemeenschap worden opgericht.
  • Geen beperkingen ontvanger: een ontvanger kan echter van verschillende partijen energie ontvangen, bijvoorbeeld stroomoverschotten van meerdere aanbieders.
  • Verplichtingen:
    • Individuele aansluiting op het distributienet en een digitale meter (of AMR-meter bij een groot bedrijf) zijn verplicht voor zowel aanbieder als ontvanger.
    • Energiegegevens moeten kunnen worden uitgelezen, daarom is een meetregime 3 dat de waarden per kwartier uitleest noodzakelijk. Dit vraag je aan bij je energieleverancier.
    • Elke deelnemer moet een contract hebben voor elektriciteit bij een commerciële energieleverancier.
  • Frequentie: energiedelen gebeurt per kwartier. Als de installatie meer energie produceert dan de aanbieder nodig heeft, kan de ontvanger binnen datzelfde kwartier gebruik maken van het overschot.
  • Combinatie met andere vormen van energiedelen: energiedelen met een persoon of organisatie is niet combineerbaar met andere vormen van energiedelen. 

Wat is het financiële plaatje?

  • Voordeel op de energiekost: energiedelen biedt de mogelijkheid om een voordeel te behalen op de energiekost, een belangrijk onderdeel van jouw elektriciteitsfactuur. De ontvanger en de aanbieder zullen echter nog steeds nettarieven en heffingen moeten betalen voor de gedeelde energie.
  • Terugleveringsvergoeding voor ongebruikte stroom: als er stroomoverschotten zijn die niet worden gebruikt door de ontvanger en terugvloeien naar de energieleverancier, zal de aanbieder een terugleveringsvergoeding ontvangen voor deze ongebruikte stroom via het terugleveringscontract.
  • Mogelijke extra kosten bij energieleverancier: sommige energieleveranciers rekenen administratieve kosten aan of hanteren specifieke voorwaarden voor energiedelen. De VREG geeft een overzicht van welke leveranciers er kosten aanrekenen. Klik in het overzicht op het oranje blokje rechts bovenaan.
  • Btw-regeling bij energiedelen: de btw-regeling kan verschillen afhankelijk van de situatie:
    • Voor kosteloos energiedelen is de btw-regeling niet van toepassing.
    • Particuliere aanbieders met een omvormer (AC-vermogen) kleiner of gelijk aan 10 kVA Zijn vrijgesteld behoudens ze al een andere belastbare activiteit hebben.
    • De btw-regeling is wel van toepassing als het AC-vermogen groter is dan 10 kVA.
    • Bij energiedelen tussen één werkgever en één werknemer wordt dit gezien als een 'voordeel van alle aard' en kan dit belastbaar inkomen vormen voor de werknemer.

Deze financiële overwegingen tonen aan dat energiedelen met een persoon of organisatie diverse voordelen met zich kan meebrengen, maar ook bepaalde fiscale en contractuele aspecten omvat die zorgvuldige aandacht vereisen van zowel aanbieders als ontvangers. Het is aan te raden om advies in te winnen bij een energieadviseur of belastingdeskundige om de specifieke implicaties voor uw situatie te begrijpen en te optimaliseren. 

Stappenplan om energie te delen met een persoon of organisatie

Stap 1: verzamel informatie

Stap 2: bereid je voor

Om te beginnen met het proces van energiedelen en een overeenkomst op te stellen, zijn hier antwoorden en stappen die je kan overwegen:

Met wie wil je energie delen?

  • Als aanbieder kies je één ontvanger waaraan je energie wil verkopen of geven.
  • Als ontvanger kan je één of meerdere aanbieders kiezen van wie je energie wil kopen of ontvangen.

Heb je passende verbruiksprofielen?

  • Beoordeel het verbruik van de aanbieder: hoeveel kWh elektriciteit heeft de aanbieder zelf nodig en hoeveel wordt er overschot aan het net geleverd?
  • Analyseer de vraag van de ontvanger: hoeveel kWh van het stroomoverschot kan de ontvanger binnen het kwartier van de productie gebruiken?

Controleer je energiecontract als aanbieder en ontvanger:

  • Terugleveringsvergoeding: hoeveel krijgt de aanbieder betaald voor het overschot aan elektriciteit dat aan het net wordt geleverd?
  • Elektriciteitsprijs: is er een bijdrage in de kosten of investering door de ontvangende partij dan worden hierover best afspraken gemaakt.
  • Ga na of er extra administratieve kosten of bijkomende voorwaarden zijn verbonden. Je kan dat ook voor verschillende leveranciers nagaan via de V-test zodat je de meest voordelige optie kan kiezen.

Wie wordt de beheerder?

  • Bij de aanmelding via Mijn Fluvius (het online klantenportaal van Fluvius) krijgt een van de partijen de rol van beheerder, meestal de energiedeler.

Stap 3: maak een overeenkomst

Stel een overeenkomst op tussen de aanbieder en de ontvanger(s) met duidelijke afspraken over:

  • De hoeveelheid energie die wordt geleverd en ontvangen.
  • De tussenkomst in de investering/kosten/productie.
  • Duur van de overeenkomst en eventuele opzegtermijnen.
  • Eventuele andere voorwaarden zoals aansprakelijkheid, data-uitwisseling, etc.

Het opstellen van een overeenkomst is belangrijk om alle partijen te beschermen en misverstanden te voorkomen. Zorg ervoor dat alle afspraken en voorwaarden schriftelijk worden vastgelegd en dat beide partijen akkoord gaan voordat het energiedelen begint.

Je kan daarvoor gebruik maken van deze voorbeeldovereenkomst.

Stap 4: maak kwartierwaarden mogelijk

Omdat energiedelen per kwartier gebeurt, moet je voor elk van de betrokken adressen een meetregime 3 aanvragen bij de leverancier van je elektriciteit. Geef je energieleverancier daarbij ook mee dat je dit systeem nodig hebt voor energiedelen.

Stap 5: meld je deelproject aan bij Mijn Fluvius

  1. Meld je aan in Mijn Fluvius.
  2. Kies de optie 'Delen of verkopen van energie'.
  3. Bij de vraag 'Wil je energie verkopen of delen?', selecteer je 'Verkopen', zelfs als je de energie gratis weggeeft.
  4. Kies vervolgens bij de vraag 'Welk type gemeenschap wil je melden?' voor 'Persoon-aan-persoonverkoop'.
  5. Vul de gevraagde gegevens in, inclusief de EAN-codes van de betrokken partijen.
  6. Zodra je alle gegevens hebt ingevuld, kan het proces van delen of verkopen van energie starten. Dit gebeurt zodra de andere deelnemer (meestal de ontvanger) zijn toestemming heeft gegeven via de e-mail of brief van Fluvius.
  7. Fluvius zal de start van het delen of verkopen van energie bevestigen via een e-mail aan de beheerder (aanbieder).

Stap 6: volg je deelproject verder op

Op Mijn Fluvius kan je je verbruik en de gedeelde hoeveelheid groene stroom van de vorige maand opvolgen. Dit helpt je om een beter inzicht te krijgen in je eigen verbruik, inclusief de hoeveelheid groene stroom die je deelt.

Afhankelijk van je energieleverancier ontvang je een afrekening van de gedeelde hoeveelheid groene stroom. Deze afrekening kan driemaandelijks of jaarlijks plaatsvinden, afhankelijk van de specifieke afspraken met je leverancier. Dat gebeurt meestal os van de normale afrekening en jou via een creditnota of document bezorgd.